دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی شیراز
ویتامین :P لذت از غذا؛ بخشی از غذا خوردن سالم
وقتی از”ویتامین” P صحبت میکنیم، منظورمان یک ویتامین جدید نیست، بلکه مفهوم لذت بردن از غذاست. لذت بردن از غذا به همان اندازه که به مواد مغذی موجود در غذا اهمیت میدهیم، مهم است. این "ویتامین لذت" (vitamin pleasure) تأثیرات مثبت فراوانی بر جسم و روان ما دارد و بخش مهمی از تجربههای ما از غذا خوردن را تشکیل میدهد.
لذت بردن از غذا باعث تحریک ترشح دوپامین در مغز میشود. دوپامین هورمونی است که به ما حس خوشحالی و رضایت میدهد و باعث میشود تجربه غذا خوردن لذتبخشتر باشد. با این حال، پژوهشها نشان دادهاند که افراد چاق ممکن است دچار مقاومت به دوپامین شوند؛ به این معنا که مغز آنها برای رسیدن به همان سطح لذت، نیاز به مصرف بیشتری از غذا دارد. این مسئله ممکن است یکی از دلایل پرخوری باشد.
اما لذت بردن از غذا تنها به مزه و احساس خوشایند محدود نمیشود. غذا نقش تغذیه کنندهای عاطفی نیز دارد. یک کاسه سوپ گرم وقتی که بیمار هستید، یا شیرینیای که شما را به یاد دوران کودکی میاندازد، همگی نمونههایی از این پیوند عاطفی هستند که غذا با زندگی ما برقرار میکند. در واقع، غذا بخش مهمی از فرهنگ و هویت ما نیز است. غذاهای سنتی و خانوادگی نه تنها تغذیه کننده بدن هستند، بلکه پیوندهای عاطفی ما با گذشته و خانواده را نیز تقویت میکنند.
در دنیای امروز، بسیاری از ما تحت تأثیر «فرهنگ رژیمی» قرار گرفتهایم؛ فرهنگی که میگوید باید به غذاهایی که دوست داریم، به ویژه غذاهای پرچرب و پرکالری، نه بگوییم. این فرهنگ اغلب باعث میشود که ما به غذا به عنوان چیزی که باید کنترل کنیم نگاه کنیم، نه چیزی که از آن لذت ببریم. این ذهنیت میتواند رابطه ما با غذا را پیچیده و حتی ناسالم کند. وقتی دائماً در حال محدود کردن خود هستیم، ممکن است میل به غذاهای ممنوعه بیشتر شود و به پرخوری یا احساس گناه منجر گردد.
در مقابل، وقتی بدون برچسبگذاری غذاها به خود اجازه میدهیم از آنها لذت ببریم، هم از تجربه غذا خوردن لذت بیشتری میبریم و هم تعادل بهتری در رژیم غذایی خود پیدا میکنیم. این کار میتواند کیفیت رژیم غذایی را بهبود بخشد و از پرخوری و کم خوری جلوگیری کند.
بنابراین، دفعه بعد که پشت میز غذا مینشینید، نه تنها به مواد مغذی فکر کنید، بلکه از لذت بردن از هر لقمه بهرهمند شوید. پس به خاطر داشته باشید که لذت از غذا بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم است و با آگاهی و لذت از هر لقمه، میتوانید به بدن و ذهن خود انرژی و آرامش بیشتری هدیه دهید./ف.نوروزی فرد
«راضیه سادات طبائی فرد» کارشناس ارشد علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی
نظر دهید